Yangtze Nehri

GENEL BAKIŞ

Yangtze veya Yangzi olarak da söylenebilir. 6.300 km uzunluğunda Asya'nın en uzun, dünyanın ise en uzun 3. nehridir. Tanggula Dağları'ndaki (Tibet Platosu) Jari Tepesi'nde yükselir ve Doğu Çin Denizi'ne doğru doğu yönünde akar. Dünyadaki deşarj hacmiyle ise 6. en büyük nehirdir. Drenaj havzası, Çin kara alanının beşte birini oluşturur ve ülke nüfusunun yaklaşık üçte birine ev sahipliği yapar.

Yangtze Nehri; Çin'in tarihi, kültürü ve ekonomisinde önemli bir rol oynamıştır. Binlerce yıldır nehir; su, sulama, sanitasyon, ulaşım, endüstri, sınır işaretleme ve savaş için kullanılmaktadır. Yangtze'deki Üç Boğaz Barajı, dünyanın en büyük hidroelektrik santralidir. 2014 yılının ortalarında Çin hükümeti, nehrin yanında yeni bir ekonomik kemer oluşturmak için demiryolları, yollar ve havaalanları içeren çok katmanlı bir ulaşım ağı inşa ettiğini duyurmuştur.

Yangtze Nehri, geniş bir ekosistem dizisinden akar ve Çin timsahı, dar sırtlı porpoise ve Yangtze mersin balığı gibi çeşitli endemik ve tehdit altındaki türlerin yaşam alanıdır, aynı zamanda soyu tükenmiş Yangtze nehri yunusu ve Çin kürek balığını da bünyesinde bulundurur. Son yıllarda nehir; endüstriyel kirlilik, plastik kirlilik, tarımsal atık, siltasyon ve mevsimsel selleri daha da kötüleştiren sulak alan ve göllerin kaybına uğramıştır. Nehrin bazı kesimleri artık doğa rezervi olarak korunmaktadır. Yunnan'ın batısındaki derin geçitlerden akan yukarı akış, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Yunnan Koruma Alanları Nehrin bir parçasıdır.

KISA BİLGİLER

Ülke : Çin

Kaynağı & doğduğu yer: Qinghai

Döküldüğü yer : Doğu Çin Denizi

Uzunluğu : 6.300 Km

COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ

Yangtze Nehri'nin üst seyri Tibet Platosu boyunca akar ve platonun doğusundaki dağlardaki derin vadilerden aşağı iner ve Yunnan-Guizhou (Yungui) Platosu'nda ortaya çıkar. Yazları sıcak, kışları soğuk geçer. Yangtze'nin kaynağı, Tibet Özerk Bölgesi sınırındaki güney Qinghai eyaletindeki Tanggula Dağları'nın yamaçlarındaki eriyen buzullardan kaynaklanan Ulan Moron (Wulanmulun) Nehri'dir. Bu akarsuyun diğerleriyle birleşmesinden, nehir genellikle doğuya, tabanı göller ve küçük rezervuarlarla süslenmiş sığ, geniş bir vadiden geçmektedir. Nehrin 700’den fazla kolu vardır; Wu Jiang, Min, Tuo Jiang, Jialing, Yalong bunlardan bazılarıdır. Chongqing, Fengdu, Wanxian, Wushan, Shibaozhai, Fengjie, Three Gorges, Zigui, Wuhan şehirleri boyunca akmaktadır.

TARİHÇE

Yangtze Nehri havzası, Çin'in en uzun yaşadığı bölgelerden biridir. Çin’in siyasi tarihinin çoğu Kuzey Çin ve Huang He havzası etrafında toplanmış olmasına rağmen, Yangtze bölgesi tarımsal potansiyeli nedeniyle birbirini takip eden hanedanlar için her zaman büyük ekonomik öneme sahipti.

Büyük Kanal, Yangtze havzasından kuzey başkentlerine tahıl taşımak için inşa edildi; kanalın en güney kısmının M.Ö. 4. yüzyılda kullanılmakta olması ve çoğunun MS 7. yüzyılda inşa edilmiş olması mümkündür.

Zaman içinde Yangtze Nehri hem siyasi hem de kültürel bir sınır olarak hizmet etti. Nehir şimdi Güney Çin'i oluşturan illeri sınırlandırıyor. Yangtze, 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın ilk yarısında Çin'e gelen emperyalist saldırıların birçoğunun odak noktasıydı ve Şangay, nehrin girişinde ana dış ticaret üssü haline geldi. 1950'den beri nehir ve havzası Çin’in ekonomik modernizasyonunun odak noktası olmuştur.

ÖNE ÇIKANLAR

Şangay – Kısaca Hu, veya Shen olarak da bilinir. Hem modern hem de geleneksel Çince özelliklere sahip çok kültürlü bir metropoldür. Ülkenin en büyük şehri ve küresel bir finans merkezidir. Kalbi, sömürge döneminden kalma binalarla kaplı ünlü bir sahil şeridi olan Bund'dur. Huangpu Nehri boyunca, 632 m uzunluğundaki Şangay Kulesi ve Oriental Pearl TV Kulesi de dahil olmak üzere farklı pembe kürelerle Pudong bölgesinin fütüristik silüeti yükselmektedir. Yu Bahçesi, geleneksel pavyonlar, kuleler ve göletlere sahiptir. Şehir bir eyalete eşit bir statüye sahiptir ve doğrudan hükümete rapor verir. Şangay; Çin endüstriyel teknolojinin en büyük üssü, en önemli limanlarından biri ve Çin'in en büyük ticaret ve finans merkezi olarak hizmet verir.

Wuhan – Yaklaşık 11 milyon nüfusa sahip olan şehir; Orta Çin’in Hubei eyaletinin başkentidir. Yangtze ve Han nehirlerine bölünmüş bir ticaret merkezidir. Şehir; geniş, pitoresk Doğu Gölü de dahil olmak üzere birçok göl ve park içerir. Hubei Bölge Müzesi, Zeng’in tabutundan Marquis Yi ve MÖ 5. yüzyıldan kalma bronz müzik çanları da dahil olmak üzere Savaşan Devletler döneminden kalıntılar sergiler. Wuhan bugün Orta Çin'in; siyasi, ekonomik, finansal, ticari, kültürel ve eğitim merkezi olarak kabul edilmektedir. Şehrin içinden geçen ve diğer büyük şehirlere bağlanan düzinelerce demiryolu, yol ve otoyolun bulunduğu büyük bir ulaşım merkezidir. Yurtiçi taşımacılıktaki kilit rolü nedeniyle Wuhan, bazen yabancı kaynaklarda "Çin’in Şikago’su" olarak anılmaktadır. Yangtze Nehri'nin ve en büyük kolu olan Han Nehri'nin "Altın Su Yolu" kentsel bölgeyi geçer ve Wuhan'ı Wuchang, Hankou ve Hanyang'ın üç bölgesine böler. Kapasite bakımından dünyanın en büyük elektrik santrali olan Üç Boğaz Barajı yakınında bulunmaktadır. 2019 Aralık ayında ilk kez ortaya çıkan epidemik Corona virüs (Covid-19) salgını tüm dünyaya bölgeden yayılmıştır.

Yichang – Çin'in Batı Hubei eyaletinde bulunan vilayet düzeyinde bir şehirdir. Bölgenin başkenti Wuhan'dan sonra 2. büyük şehirdir. Üç Boğaz Barajı çevresinde Yiling bölgesinde bulunmaktadır. Bölgede yaşayan nüfus yaklaşık 4 milyon civarındadır. Dünyadaki en büyük hidroelektrik üssü burada yer almaktadır. Üç Boğaz Barajı Projesi, modern insanlık tarihinin en büyük mucizelerinden biridir ve dünyanın bir turist merkezi haline gelmiştir. Her yıl milyonlarca ziyaretçi bu büyük insan yapımı projeye tanık olmak için bölgeyi ziyaret etmektedir.

Chongqing – Yangtze Nehri havzasının önde gelen nehir limanıdır. Ulaşım merkezi, ticaret ve sanayi merkezi olan şehir, Yangtze ve Jialing nehirlerinin birleştiği yerde denizden yaklaşık 2.200 km uzaklıktadır. İdari olarak, Çin’in merkezi yönetiminin, doğrudan yönetimi altındaki dört belediyeden biridir (diğer üçü Pekin, Şangay ve Tianjin'dir) ve kıyıdan uzakta bulunan tek belediyedir.

KİMLER SEYAHAT EDEBİLİR?

Kültür, tarih, farklı lezzetler ve fotoğraf tutkunları, özellikle ileri seviye gezginlerin tercih edebileceği eşsiz bir destinasyondur.

BUNLARI BİLİYORMUYDUNUZ?

Yangtze Nehri Drenaj Havzası, Çin Halk Cumhuriyeti'nin toplam kara kütlesinin %20'sini kaplamaktadır.
Yangtze Nehri, yolcu gemileri, feribotlar ve ulaşım araçları ile dünyanın en işlek nehridir.
Yangtze Nehri üzerindeki Üç Boğaz Barajı, dünyanın en büyük Hidroelektrik Barajıdır
Yangtze Nehri ve kolları; hepsi 1955'ten sonra inşa edilmiş 50'den fazla köprüye sahiptir. Bundan önce insanlar feribot kullanarak nehri geçiyorlardı.
Nehir sularının kirlenmesi nedeniyle Çin Timsahı ve Çin Kürek Balığı gibi nehre özgü hayvan türleri tehlike altındadır.
Yangtze Nehri havzasındaki faaliyetlerin 27.000 yıl kadar önce bile izlenebilmesi, tam olarak Çinlilerin nereden kaynaklandığına dair şüphe uyandıran bir bilgidir
Tarih kayıtları; 1342 ve 1954 yıllarında Yangtze Nehri sularının Jiangsu Bölgesinde kuruduğunu göstermektedir.
Nehirden gelen seller, kaydedilen diğer su felaketlerinden daha fazla insanı öldürmüştür.
Yangtze Nehri, dünyadaki diğer nehirlerden daha fazla kentin kaynağı olmuştur. (Qinghai, Tibet, Yunnan, Sichuan, Chongqing, Hubei, Hunan, Jiangxi, Anhui, Jiangsu ve Şangay)